Erwin Weerstra (vleugel)

Het centrale thema van dit programma is bezinning en reflectie. Al eeuwenlang hebben componisten zich met deze thematiek beziggehouden. Ook voor de componisten van deze tijd is dit een belangrijk thema.

Bach/Siloti (1685 – 1750) – Prelude B mineur

De Prelude in B mineur, oorspronkelijk geschreven door Johann Sebastian Bach, maakt deel uit van zijn ‘Wohltemperierte Klavier’.

Bachs Preludes worden vaak gekenmerkt door hun vloeiende, improvisatorische karakter en dienen als inleidende stukken die de sfeer bepalen voor de daaropvolgende fuga’s. De Prelude in B mineur, BWV 891, is daarop geen uitzondering, met een sierlijke en expressieve melodie over een continue, trapsgewijze stroom van 16e noten.

Siloti was een Russische pianist, componist en dirigent. Hij maakte diverse transcripties en arrangementen van klassieke werken, waaronder dit werk van Bach.

Siloti’s arrangement van de Prelude in B mineur voegt een romantisch karakter toe aan het stuk, met weelderige harmonieën en een uitgesproken focus op expressiviteit en emotie. Deze bewerking behoudt de essentie van Bachs originele compositie, terwijl deze wordt doordrenkt met de romantische gevoeligheden die kenmerkend waren voor Siloti’s stijl.

A. Pärt (*1935) – Für Alina (1976)

“Für Alina” is een pianocompositie van de Estse componist Arvo Pärt. Dit stuk is een uitstekend voorbeeld van Pärts kenmerkende ’tintinnabuli’ stijl, een term die verwijst naar het luiden van klokken. Deze stijl wordt gekenmerkt door een focus op pure, diatonische harmonieën en een doelbewuste reductie van complexe muzikale elementen. De eenvoud en spirituele diepgang van deze stijl worden door een breed publiek zeer gewaardeerd, en het heeft zijn weg gevonden naar verschillende vormen van klassieke en geestelijke muziek.

Pärt componeerde “Für Alina” in 1976 als verjaardagscadeau voor Alina Bieksaite. Het stuk is uiterst minimalistisch en bestaat uit slechts een paar noten en akkoorden die langzaam en met lange pauzes worden gespeeld. De serene en contemplatieve kwaliteit weerspiegelt Pärt’s toewijding aan het creëren van muziek die uitnodigt tot introspectie en spirituele reflectie, waardoor het een tijdloos juweeltje is in de hedendaagse klassieke muziek.

F. Schubert (1797-1828) – Impromptu Op. 90 No. 3, D899

Een Impromptu is een muziekwerk dat de indruk geeft dat het ter plekke wordt bedacht (geïmproviseerd). In het begin van de 19e eeuw waren er veel componisten die impromptu’s schreven, met name voor piano solo. De impromptus van Schubert worden gezien als enkele van de belangrijkste voorbeelden van dit genre.

O. Messiaen (1908 – 1992) – Vingt regards sur l’Enfant-Jésus No. 1 – Regard du Père (1969)

“Vingt Regards sur l’Enfant-Jésus”is een monumentaal pianowerk gecomponeerd door Olivier Messiaen, een van de meest invloedrijke Franse componisten van de 20e eeuw. Elk van de twintig stukken in deze cyclus is een muzikale meditatie op aspecten van het leven en de betekenis van Jezus Christus.

Het eerste stuk in de cyclus is “Regard du Père”. Dit stuk, “Contemplatie van de Vader”, dient als opmaat voor de hele cyclus. Het begint met resonerende akkoorden en evolueert langzaam naar een contemplatieve en meditatieve verkenning van het goddelijke. Het introduceert thema’s en motieven die in het hele werk zullen terugkeren en zet de spirituele en theologische toon voor de hele cyclus.

Messiaens unieke muzikale taal wordt gekenmerkt door complexe ritmes, niet-traditionele toonladders en modi, en een fascinatie voor kleur en timbre. Zijn muziek bevat vaak vogelgeluiden en komt voort uit zijn diepe katholieke geloof. In “Vingt Regards sur l’Enfant-Jésus” gebruikt hij deze elementen om een ​​spiritueel diepgaande en emotioneel geladen ervaring voor de luisteraar te creëren.

“Vingt Regards sur l’Enfant-Jésus” wordt beschouwd als een van Messiaens belangrijkste werken.

A. Vossoughi (*1986) – Svanito (2020)

De Iraans-Italiaanse componist Ardavan Vossoughi gebruikt compositietechnieken van Messiaen in zijn stuk Svanito, wat “verdwenen” betekent. De muziek verschijnt uit de stilte, groeit, en verdwijnt weer.  Het is een bijzonder werk, waarin de spirituele nalatenschap van Messiaen duidelijk herkenbaar is.

Ó. Arnalds (*1986) – Words of Amber (2013)

Ó. Arnalds citaat: “Words of Amber was written on tour in Italy. We were playing in a beautiful theatre and I had an unusually good piano that day, and usually, when I have a good instrument, I get inspired. I spent the whole day writing on this instrument. I sat down, put my phone on record, started playing and this song came out.”

F. Chopin (1810-1849) –  Nocturne in Es majeur

Nocturne is een Frans woord en betekent ‘nachtstuk’. Deze korte, langzame instrumentale compositie uit de Romantiek, vaak voor piano solo, is dan ook melodieus en sfeervol van aard.

E. Rautavaara (1928-2016) – Ikonit (1955)

In Rautavaara’s Ikonit zijn verschillende invloeden zichtbaar. De meest in het oog springende is die van iconen, die een hoofdbestanddeel vormen van de orthodoxe liturgie. Verder zijn er opmerkelijke Russische muzikale thematische invloeden, zoals te zien is bij het vergelijken van Ikonit met verschillende composities van Scriabin, Rachmaninoff en Sjostakovitsj. Moessorgski’s ‘Schilderijententoonstelling’ lijkt ook invloedrijk te zijn geweest. Andere invloeden zijn Debussy’s Piano Preludes en Messiaen’s modi van beperkte transpositie. Lotta Matambo beschrijft Ikonit in haar master scriptie als Rautavaara’s ‘Orthodoxe antwoord’ op Messiaen’s ‘Vingt Regards’.

O. Gjeilo (*1978) – Daybreak (2022)

Ola Gjeilo is een Noorse componist en pianist. Gjeilo’s muziek wordt geroemd vanwege zijn combinatie van klassieke en hedendaagse elementen. Hij heeft een voorliefde voor het creëren van weelderige harmonieën, etherische melodieën en een sterk gevoel voor sfeer in zijn composities. Zijn werken roepen een gevoel van spiritualiteit en reflectie op.

A. Scriabin (1872 – 1915) – Vers la flamme (1914)

Vers la flamme, opus 72, is een late pianocompositie van de Russische componist Alexander Scriabin. Dit stuk valt op door zijn intense emotionele expressie en zijn verkenning van mystieke en transcendentale thema’s, die kenmerkend waren voor Scriabin’s latere muziek.

“Vers la flamme” werd gecomponeerd tijdens de late periode van Scriabin, die wordt gekenmerkt door zijn toenemende fascinatie voor mystiek en synesthesie – het idee dat geluid visuele en emotionele sensaties zou kunnen oproepen. Tijdens deze periode streefde hij ernaar muziek te creëren die de traditionele tonaliteit overstijgt en probeerde hij mystieke ervaringen op te wekken bij zowel uitvoerende artiesten als luisteraars.

De titel “Vers la flamme” kan vertaald worden als “Op weg naar de Vlam.” Het weerspiegelt Scriabins mystieke en transcendentale ideeën over spirituele opkomst en transformatie. Het stuk is zeer introspectief en intens en onderzoekt een breed scala aan emoties en tonale kleuren. Scriabin omschreef het stuk als ‘een gedicht’, waarbij hij de abstracte en suggestieve aard ervan benadrukte.

Erwin Weerstra

Erwin Weerstra werd op 7-jarige leeftijd toegelaten tot de Jong Talent-afdeling van het Koninklijk Conservatorium te Den Haag, destijds de jongste leerling die ooit was geaccepteerd. Tijdens zijn studietijd heeft hij tweemaal het Internationale Steinway Concours gewonnen. Erwin is de enige pianist die dit concours tweemaal heeft gewonnen. In 2009 haalde Erwin zijn Bachelor en in 2011 cum laude zijn Master diploma Klassiek Piano aan het Koninklijk Conservatorium. Erwin studeerde ook compositie bij Daan Manneke, Roderik de Man en Yannis Kyriakides. Onder het alias Allart combineert Erwin zijn achtergrond in klassieke muziek met hedendaagse elektronische muziek. Erwin is prijswinnaar van verschillende internationale concoursen. Erwin heeft een actief concertleven, met optredens in Nederland en in het buitenland, zoals in Italië, Rusland, Duitsland, Oostenrijk, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland en Polen. In 2018 is Erwin geselecteerd voor de Post-Master opleiding in Italië van professor Andrzej Jasiński, die ook de docent was van Krystian Zimerman. Momenteel heeft Erwin aanstellingen als pianist bij het Koninklijk Conservatorium te Den Haag en bij het Nederlands Dans Theater (NDT). Bezoek voor meer informatie de website www.erwinweerstra.com